Ongeveer 269 miljoen mensen gebruikten in 2018 wereldwijd drugs, wat 30 procent meer is dan in 2009, terwijl volgens het laatste World Drug Report (door het United Nations Office on Drugs and Crime, UNODC) is vrijgegeven, meer dan 35 miljoen mensen aan drugsgebruik stoornissen lijden.
Het rapport analyseerde ook de impact van COVID-19 op de drugsmarkten, en hoewel de effecten ervan nog niet volledig bekend zijn, hebben grens- en andere beperkingen in verband met de pandemie al een tekort aan drugs op straat veroorzaakt, wat heeft geleid tot hogere prijzen en verminderde zuiverheid.
Stijgende werkloosheid en verminderde kansen als gevolg van de pandemie zullen waarschijnlijk ook enorm grote gevolgen hebben voor de armsten, waardoor ze kwetsbaarder worden voor drugsgebruik en ook voor drugshandel en -teelt om geld te verdienen, aldus het rapport.
“Kwetsbare en gemarginaliseerde groepen, jongeren, vrouwen en armen betalen de prijs voor het wereldwijde drugsprobleem. De COVID-19-crisis en de economische neergang dreigen de drugsgevaren nog verder te vergroten, wanneer onze gezondheids- en sociale systemen op de rand worden gebracht en onze samenlevingen het moeilijk hebben om het hoofd te bieden,”, zei UNODC-directeur Ghada Waly. “We hebben alle regeringen nodig om meer solidariteit te tonen en steun te verlenen, vooral aan ontwikkelingslanden, om de illegale drugshandel aan te pakken en op bewijzen gebaseerde diensten aan te bieden voor drugsgebruiksstoornissen en aanverwante ziekten, zodat we de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling kunnen bereiken en gerechtigheid kunnen bevorderen waarbij niemand achter hulpeloos achter wordt gelaten.”
Door COVID-19 moeten mensenhandelaars mogelijk nieuwe routes en methoden vinden, en kunnen de activiteiten van mensenhandel via het darknet en de verzending per post verder gaan toenemen, ondanks dat de internationale toeleveringsketen van de post wordt verstoord.
De pandemie heeft ook geleid tot tekorten aan opioïden, wat er weer toe kan leiden dat mensen op zoek gaan naar gemakkelijker beschikbare stoffen zoals alcohol, benzodiazepines of vermenging met synthetische drugs. Er kunnen schadelijkere gebruikspatronen ontstaan omdat sommige gebruikers overschakelen op injecteren of nog vaker gaan injecteren.
Als we kijken naar de verdere effecten van de huidige pandemie, zegt het rapport dat als regeringen op dezelfde manier reageren als op de economische crisis in 2008, toen ze drugsgerelateerde budgetten verminderden, interventies zoals preventie van drugsgebruik en aanverwant risicogedrag, drugsbehandelingsdiensten, de verstrekking van naloxon voor beheer en omkering van een overdosis opioïden hard kan worden getroffen. Onderscheppingsoperaties en internationale samenwerking kunnen ook minder prioriteit krijgen, waardoor het voor mensenhandelaars gemakkelijker wordt om te opereren.
Trends in drugsgebruik
Cannabis was in 2018 wereldwijd de meest gebruikte substantie, met naar schatting 192 miljoen mensen die het wereldwijd gebruiken. Opioïden blijven echter het schadelijkst, aangezien in het afgelopen decennium het totale aantal sterfgevallen als gevolg van opioïde gebruiksstoornissen met 71 procent is gestegen, met een stijging van 92 procent bij vrouwen vergeleken met 63 procent bij mannen.
Het drugsgebruik is in de ontwikkelingslanden in de periode 2000-2018 veel sneller gestegen dan in de ontwikkelde landen. Adolescenten en jongvolwassenen vormen het grootste deel van degenen die drugs gebruiken, terwijl jongeren ook het meest kwetsbaar zijn voor de effecten van drugs omdat ze het meest gebruiken en hun hersenen zich nog steeds ontwikkelen.
Cannabis trends
Hoewel de impact van wetten die cannabis in sommige rechtsgebieden hebben gelegaliseerd nog steeds moeilijk te beoordelen is, is het opmerkelijk dat het frequent gebruik van cannabis in al deze rechtsgebieden is toegenomen na legalisatie. In sommige van deze rechtsgebieden komen ook krachtigere cannabisproducten vaker voor op de markt.
Cannabis blijft ook de belangrijkste drug die mensen in contact brengt met het strafrechtsysteem, goed voor meer dan de helft van de gevallen van drugsdelicten, op basis van gegevens uit 69 landen over de periode tussen 2014 en 2018.
De beschikbaarheid van farmaceutische opioïden voor medisch gebruik varieert over de hele wereld
Het rapport wijst er ook op dat landen met lage inkomens nog steeds een ernstig tekort hebben aan farmaceutische opioïden voor pijnbestrijding en palliatieve zorg. Meer dan 90 procent van alle farmaceutische opioïden die beschikbaar zijn voor medische consumptie bevond zich in 2018 in landen met een hoog inkomen, die ongeveer 12 procent van de wereldbevolking uitmaken, terwijl de lage en middeninkomenslanden, die 88 procent van de wereldbevolking uitmaken, naar schatting minder dan 10 procent consumeerden van de farmaceutische opioïden. Toegang tot farmaceutische opioïden hangt af van verschillende factoren, waaronder wetgeving, cultuur, gezondheidssystemen en voorschriften in de praktijk.
Sociaal-economisch achtergestelde groepen lopen een groter risico door stoornissen in het drugsgebruik
Armoede, beperkt onderwijs en sociale marginalisering blijven belangrijke factoren die het risico op drugsverslaving vergroten en kwetsbare en gemarginaliseerde groepen kunnen ook belemmeringen ondervinden bij het krijgen van behandelingsdiensten als gevolg van discriminatie en stigma.
Bronnen o.a. Euronews (EN), News (EN), UNODC (EN)
