Qeyrana COVID-19 li seranserê cîhanê karanîna narkotîkê zêde dike: li gorî raporek ji UN.

ji hêla Demi Inc.

Zêdebûna karanîna narkotîkê ji ber COVID-19

Li seranserê cîhanê, di sala çûyî de dora 275 mîlyon kesan tiryak bikar anîne. Ev beşek e ku ji alîyê krîza COVID-19 ve hatî sedemê, ev ji sedî 22 zêdebûna ji sala 2010 e. Ew yek ji encamên sereke ya rapora salane ya herî dawî ye ku roja Pêncşema borî ji alîyê Nivîsgeha Neteweyên Yekbûyî ya Derman û Sûc ve hatî weşandin, ku ew jî nêrînek giştî ya bazarên dermanên cîhanî û bandora wan li ser tenduristiya giştî.

Li gorî rapora ji Neteweyên Yekbûyî, krîza COVID 19 mezinbûnek mezin a karanîna tiryakê li seranserê cîhanê dimeşîne. 1
Ji ber COVID-19 zêdebûna karanîna narkotîkê (fig)

Li gorî Rapora Tiryakê ya Cîhanê 2021 ya UNODC karanîna ye çûn li hin deverên cîhanê, di 20 salên borî de çar qat zêde bûye, dema ku rêjeya mezinên ku tiryakê wekî zirar bi nav dikin bi qasî ji sedî 40 ket.

Ev nêrîn tevî delîlên ku karanîna esrar dibe sedema cûrbecûr pirsgirêkên tenduristiyê, nemaze bi karanîna birêkûpêk û demdirêj, serdest e. Wekî din, piraniya welatan di dema krîza korona de zêdebûna karanîna kanabis diyar kirin.

"Nirxandinên kêm rîska karanîna narkotîkê bi zêdebûna karanîna narkotîkê re têkildar bûne. Wekî din, dîtinên Rapora Tiryakê ya Cîhanî ya UNODC 2021 diyar dike ku pêdivî ye ku bi agahdarkirina ciwanan û bi vî awayî parastina tenduristiya gel, valahiya di navbera dîtin û rastiyê de were girtin, ”got Rêvebirê Rêvebirê UNODC, Ghada Waly.

Bandora civakî-aborî

Qeyrana COVID-19 zêdeyî 100 mîlyon mirov xistiye hejariyê û bêkarî û newekheviyê girantir kiriye, ji ber ku sala borî 255 mîlyon kar winda bûn.

Pirsgirêkên tenduristiya derûnî jî li çaraliyê cîhanê zêde bûn. Ev faktor di heman demê de dibe sedema zêdebûna karanîna dermanên cîhanî. Bi giranî karanîna esrar û aramker. 

Faktorên bingehîn ên civakî-aborî jî dibe ku daxwaziya hin çavkaniyan zêde kiriye.

Karsaziyê wekî gelemperî

Di heman demê de, rapor nîşan dide ku firoşyarên narkotîkê bi zûtirîn zû ji binhevketinê xelas bûne, ji ber ku, di nav tiştên din de, kilît. Vêga, operasyon dîsa li ser asta pêş-pandemîk in, ku beşek bi zêdebûna karanîna teknolojî û dravdanên dirayî, ku li derveyî pergalên darayî yên sereke kar dikin, gengaz e. 

Her weha bi kapasîteya firotina serhêl, bi bazarên dermanên mezin ên li ser tevna tarî niha nirxê hin 315 mîlyon $, gihîştina dermanan jî ji her demê hêsantir bûye.

Danûstendinên tiryakê yên bê têkilî, mînakî bi navgîniya nameyê, her weha zêde dibin, meyla ku dibe ku ji hêla pandemiyê ve zûtir be.

Nûvekirina teknolojîkî, digel adaptasyona bazirganên narkotîkê, yên ku platformên serhêl ên nû bikar tînin da ku derman û madeyên din bifroşin, dibe ku gihîştina dermanên neqanûnî zêde bikin.

Trendên erênî

Zêdebûna karanîna teknolojiyê ya di dema pandemîkê de nûjenî di pêşîlêgirtina derman û karûbarên dermankirinê de jî, bi riya karûbarên nermtir wekî dermanên dûr, ku pisporên tenduristiyê dihêle ku bêtir nexweşan bigihînin û derman bikin jî geş kiriye.

Di vê navberê de, hejmara madeyên psîkoaktîf ên nû ku dikevin sûka cîhanê ji 163an di 2013an de, dakete 71an di 2019an de.

Van dîtinan destnîşan dikin ku pergalên kontrolê yên neteweyî û navneteweyî di sînorkirina belavkirina madeyên wusa de li welatên dewlemend, ku zêdebûn yekem deh sal berê lê hatibû destnîşan kirin, bi ser ketine.

Li pêşerojê digerin

Berpirsê UNODC dibêje: "Bikaranîna tiryakê jiyan digire." "Di demekê de ku leza belavkirina agahdariyê bi gelemperî ji leza pejirandinê zûtir e, krîza COVID-19 girîngiya şikandina spekulasyonê û hûrbûna li ser rastiyan hînî me kir."

Weşana Rapora Cîhanî ya Derman 2021 li pêşiya Roja Navneteweyî ya Li dijî Bikarhênana Narkotîkê û Qaçaxçitiya Qaçax e.

Mijara 2021 a kampanyaya bi pêşengiya UNODC ev e "Di derbarê tiryakê de rastiyan parve bikin, jiyanê biparêzin" ji bo afirandina cîhanek bêyî tiryakê.

Jimareyên sereke:

  • Di navbera 2010 û 2019 de, hijmara mirovên narkotîkê bikar tînin ji sedî 22 zêde bû, hinekî jî ji ber zêdebûna nifûsa cîhanê.
  • Di sala 200-an de bi qasî 2019 mîlyon kes esrar bikar anîn, ev ji sedî 4 ê nifûsa cîhanê ye.
  • Di nav deh salên çûyî de hejmara karanîna esrarê hema hema ji sedî 18 zêde bûye.
  • Di 2019 de, bi texmînî 20 mîlyon mirov kokaîn bikar anîn, ev yek ji sedî 0,4 ê nifûsa cîhanê ye.
  • Li Dewletên Yekbûyî, nêzîkî 2019 kes di 50.000 de ji ber zêdebûna opioîd mirin, ji du hejmaran di 2010 de.
  • Fentanyl û jêderkên wê niha di piraniya mirinan de ne.
  • Hejmara madeyên psîkoaktive yên nû yên ku di asta cîhanî de hatine dîtin di van salên dawî de hema hema li ser 500 madeyan (541 di 2019 de) stabîlîze bûye, di heman demê de hejmara rastîn a NPS-yên ku di asta cîhanî de yekem car hatine destnîşankirin di navbera 213 û 71

Savkaniyên ao UNews, nûçegihan, DW

Gotarên peywendîdar

Leaveîroveyek bihêlin

[adrate banner = "89"]