Sinds begin 2020 heeft de COVID-19-pandemie een dramatische impact gehad op de manier waarop we leven, waarbij landen wereldwijd ongekende maatregelen hebben moeten nemen om de volksgezondheid te beschermen. Zoals met alle aspecten van het leven, zijn drugsgebruik, gerelateerde schade en drugsmarkten beïnvloed, evenals de diensten die zijn opgericht om te reageren op drugsgerelateerde problemen. Tijdens de eerste weken van de pandemie heeft het EMCDDA twee snelle evaluatiestudies gestart om de initiële impact en implicaties van COVID-19 vast te stellen.
Het Europees Waarnemingscentrum EMCDDA publiceert deze maand de derde in een reeks snelle ‘trendspotter’-onderzoeken die de impact van COVID-19 op de drugssituatie en de reacties daarop onderzoeken. Het rapport herbeoordeelt en herziet de bevindingen van twee studies uit 2020 over de effecten van de pandemie op drugsgebruik en aanbod, en identificeert nieuwe trends en ontwikkelingen die gevolgen kunnen hebben voor beleid en praktijk. Te denken valt aan cijfers over het aantal ontmantelde productielocaties voor synthetische drugs, grote inbeslagnames van cocaïne en opgerolde wietplantages
Het rapport onderzoekt de situatie in de EU-lidstaten van juni 2020 tot februari 2021, met name veranderingen op de drugsmarkten, gebruikspatronen, schade en drugsdiensten, zowel in de gemeenschap als in de gevangenissen.
De trendspotter-methodologie van het EMCDDA onderzoekt opkomende drugsgerelateerde trends door snel gegevens uit verschillende bronnen te verzamelen en te trianguleren om een tijdige beoordeling van zorgwekkende onderwerpen mogelijk te maken. Specifiek voor deze COVID-19-impactstudie werd de methodologie aangepast aan online onderzoek, rekening houdend met de nationale noodrestricties voor zowel het EMCDDA-team als de deelnemers aan de studie. Het onderzoek was bedoeld om in opeenvolgende golven te worden uitgevoerd.
De nieuwe analyse is gebaseerd op een reeks bronnen, waaronder: drie online enquêtes, acht virtuele gefaciliteerde groepen, data- en literatuuronderzoeken.
Conclusie uit de studie rondom COVID-19
De coronapandemie lijkt weinig invloed te hebben op de Europese drugsmarkten. Dat blijkt uit dit nieuwe ‘Trendspotter’ rapport over de impact van de coronacrisis in de EU. In het algemeen werd gevonden dat drugs die doorgaans worden gebruikt tijdens het uitgaan, zoals ecstasy, minder werden gebruikt. In een aantal steden werd tijdens de zomermaanden echter weer een toename in het gebruik van stimulantia gezien, vermoedelijk als gevolg van versoepelingen van restricties op reizen en sociale evenementen.
In sommige landen werd meer geëxperimenteerd met psychedelica. Het EMCDDA uit haar zorgen over een toename van het (illegaal) gebruik van benzodiazepinen in verschillende groepen gebruikers en een toename in crackgebruik in sommige landen (België, Ierland, Spanje, Frankrijk, Portugal).
De hulpvraag bij de verslavingszorg bleef in de tweede helft van 2020 in de meeste landen achter, mogelijk door registratieproblemen en een toename van online hulpverlening (telemedicine). Verder werd tijdens de coronacrisis in steeds meer landen cannabis aangetroffen die vervuild was met zogeheten synthetische cannabis.
Bronnen o.a. DPNSee (EN), EMCDDA (EN), Researchgate (EN), Trimbos (NL)
