Dat cannabis de creativiteit positief beïnvloed kan naar het rijk der fabelen. Tenminste volgens een nieuw experiment. Het werk van lichte cannabisgebruikers werd niet als creatiever beoordeeld dan dat van niet-gebruikers.
Veel cannabisgebruikers zijn ervan overtuigd dat de drug niet alleen hun stemming verbetert, maar ook hun creativiteit. Ook creatieve grootheden lijken dit idee te onderschrijven. Steve Jobs zei dat marihuana en hasjiesj hem ontspannen en creatief zouden maken, terwijl astronoom en auteur Carl Sagan geloofde dat cannabis sereniteit en inzicht geeft. Op artistiek gebied zei Lady Gaga dat ze veel wiet rookt bij het schrijven van muziek.
Cannabis en creativiteit
Ondanks deze populaire opvattingen over de creatieve kracht van cannabis, is de wetenschappelijke consensus vaag gebleven. Nu suggereert nieuw onderzoek dat cannabis misschien toch geen toegangspoort tot creativiteit is.
“Bijna iedereen denkt dat cannabis hen creatiever maakt. Het lijkt er echter niet op dat die aanname wordt ondersteund door de gegevens”, zegt Christopher Barnes, hoogleraar organisatiegedrag aan de Foster School of Business van de University of Washington en auteur van het onderzoek.
Cannabis verhoogt de stemming
De onderzoekers veronderstelden oorspronkelijk dat cannabis indirect de creativiteit zou verhogen door gebruikers een jovialer gevoel te geven. Cannabis heeft immers de neiging om stemmingen te verbeteren, wat op zijn beurt de mentaliteitsverandering kan veroorzaken die creativiteit aanwakkert.
Om dit idee te testen, ontwierpen onderzoekers een gerandomiseerde, gecontroleerde proef waarin de creatieve resultaten werden vergeleken van lichte cannabisgebruikers die net hadden gebruikt en degenen die dat niet hadden gedaan.
In een eerste reeks experimenten werd aan ongeveer 107 lichte gebruikers van cannabis gevraagd om binnen 15 minuten na het high worden een standaard creativiteitstest af te leggen. Voor de controlegroep vroegen de onderzoekers 84 andere deelnemers om de taak alleen uit te voeren als ze de afgelopen 12 uur geen cannabis hadden gebruikt.
Voor de creativiteitstest werd de deelnemers gevraagd binnen vier minuten zoveel mogelijk creatieve toepassingen met een steen te bedenken. Zoals verwacht voelden deelnemers die onder invloed waren zich jovialer, waardoor ze het gevoel hadden dat hun ideeën creatiever waren dan nuchtere deelnemers. Externe beoordelaars, die niet wisten wie onder invloed was, zagen geen verschil in creativiteit.
Creativiteitsexperiment
Een tweede reeks experimenten liet vergelijkbare resultaten zien in een werkgerelateerde creativiteitstaak. In dat onderzoek werd aan 140 deelnemers gevraagd zich voor te stellen dat ze bij een adviesbureau werkten dat was ingehuurd om de inkomsten voor een lokale band te verhogen. Ze kregen de opdracht om binnen vijf minuten zoveel mogelijk creatieve ideeën te bedenken. Daarna werd hen gevraagd om de creativiteit van anderen te beoordelen.
Net als bij de eerste experimenten geloofden deelnemers onder invloed van cannabis dat hun eigen ideeën creatiever waren in vergelijking met de controledeelnemers, terwijl externe beoordelaars dat niet deden. Interessant genoeg zorgde het feit dat ze onder invloed waren er ook voor dat cannabisgebruikers onder invloed dachten dat de ideeën van andere mensen creatiever waren.
“Als je onder invloed bent van cannabis en jovialiteit ervaart, denk je dat alles creatief en geweldig is,” zei Barnes. “Jouw werk of andermans werk, het is allemaal geweldig.” Waar het op neerkomt: high zijn, zette de creativiteit van de deelnemers niet bepaald in vuur en vlam – ook al klonk elke “highdea” geweldig.
Cannabisgebruikers zijn opener
Hoewel er aanwijzingen zijn dat creativiteit niet toeneemt als je high bent, vroegen onderzoekers zich af of het mogelijk was dat langdurig gebruik van cannabis iemand creatiever zou kunnen maken. In één onderzoek namen meer dan 700 studenten deel die ofwel regelmatige cannabisgebruikers of niet-gebruikers waren. Zelfs als ze nuchter waren, meldden de cannabisgebruikers zelf een hogere creativiteit en presteerden ze ook beter op een test die convergent denken meet, een aspect van creativiteit voor het vinden van oplossingen voor een probleem, in vergelijking met de niet-gebruikers.
Het was echter niet het cannabisgebruik dat deze creatieve verschillen verklaarde. De persoonlijkheid van de cannabisgebruikers deed er toe. Cannabisgebruikers scoorden meestal hoog op de persoonlijkheidskenmerk openheid, wat betekent dat ze meer geneigd waren nieuwe ervaringen op te doen, wat op zich weer verbonden was met creativiteit. Toen onderzoekers rekening hielden met openheid, was de connectie tussen cannabis en creativiteit niet meer op peil.
“Dit suggereert dat mensen die openstaan voor ervaring, eerder geneigd zijn om cannabis te gebruiken, en dat ze ook meer geneigd zijn om creatief te zijn”, zegt Carrie Cuttler, professor psychologie aan de Washington State University en auteur van het onderzoek.
Op basis van de onderzoeksliteratuur gelooft Cuttler dat cannabis “subtiele verbeteringen” zou kunnen produceren, maar “het is waarschijnlijk een veel kleiner effect dan wat mensen denken en wat de populaire cultuur suggereert”, zei ze. Creativiteit is niet één ding en heeft veel verschillende componenten. Cannabis beïnvloedt het waarschijnlijk op zowel positieve als negatieve manieren, zei Barnes.
Cannabis kan bijvoorbeeld stress en angst verlichten, wat sommige mensen kan helpen bij hun creatieve proces, zei Cuttler. Het is wel goed om te bedenken dat het onderzoek aantoont dat high worden de creativiteit weliswaar niet drastisch verbetert, maar dat het de creativiteit ook niet lijkt te schaden, althans bij relatief lage doses.
Bestaande onderzoeken hebben vanwege federale regelgeving beperkingen in de manier waarop ze mogelijk belangrijke parameters van cannabisgebruik kunnen testen, zoals dosis en soort. Ook zijn er andere beperkende factoren. De creativiteit die nodig is om geweldige kunstwerken, nieuwe technologieën of wetenschappelijke doorbraken te produceren, is waarschijnlijk anders en moeilijker vast te leggen dan iemand te vragen om toepassingen voor een baksteen te bedenken.
“Veel van de aannames die we hebben over de effecten van cannabis kunnen afwijkend zijn”, zei Barnes. “Dus we moeten die aannames niet te strak vasthouden; we moeten onderzoek stimuleren.”
Bron: washingtonpost.com (EN)
