Door: mr. Kaj Hollemans, KH Legal Advice
Volgens minister van Justitie en Veiligheid Grapperhaus moet de productie en distributie van alle drugs uit de zwaarste categorie in de Opiumwet (cocaïne, amfetamine, xtc en ghb) loeihard worden aangepakt. De minister pleit voor een ‘War on Drugs’ omdat het legaliseren van deze middelen geen optie zou zijn. Als echter de laatste jaren iets duidelijk is geworden, is het dit wel: over de hele wereld faalt de ‘War on Drugs’. Wereldwijd wordt meer dan 90 miljard euro besteed aan deze oorlog. Ondanks de enorme hoeveelheid geld die wordt geïnvesteerd in de bestrijding van drugs, nemen de uitdagingen eerder toe dan af.
Een recent rapport van het International Drug Policy Consortium – een wereldwijd netwerk van maatschappelijke organisaties met meer dan 170 niet-gouvernementele organisaties die zich bezighouden met drugsbeleid – laat zien dat het drugsgebruik niet is afgenomen, maar dat het tussen 2011 en 2016 met 31 procent (!) is gestegen. De illegale drugsmarkten zijn meedogenloos uitgebreid om aan deze groeiende vraag te kunnen voldoen, waarbij tussen 2009 en 2018 de productie van opium is gestegen met 130 procent en de productie van coca met 34 procent.
Kortom, de ‘War on Drugs’ is geen oplossing en werkt contraproductief. Zodra justitie en politie meer druk op de drugsmarkt zetten, worden de risico’s hoger en daarmee stijgt de winstmarge. Dat trekt weer zwaardere criminaliteit aan, met alle gevolgen van dien.
Onlangs bepleitte een Nijmeegse arts, Kees Kramers, dat xtc legaal zou moeten worden. Legalisering zou volgens hem leiden tot minder criminaliteit en minder dumpingen van gevaarlijk chemisch drugsafval. Eerder had hoogleraar verslavingszorg Wim van den Brink ook al aangegeven dat het beter zou zijn als de overheid xtc, net als cannabis, reguleert.
De reactie van het CDA, de partij van minister Grapperhaus, op dergelijke initiatieven is helaas nogal voorspelbaar. Het CDA wil niet erkennen dat de strijd tegen de synthetische drugsindustrie met de miljardenwinsten is verloren. “Wij gaan criminelen niet belonen, maar bestraffen”, aldus een CDA-Kamerlid. Dat inmiddels is aangetoond dat deze aanpak niet werkt, maar alleen maar leidt tot meer drugsgerelateerde criminaliteit en tot meer drugsgebruik, doet blijkbaar niet ter zake in politiek Den Haag.
In 2017 heb ik ook een pleidooi gehouden voor het legaliseren van cannabis en xtc.
Het uitgangspunt van het drugsbeleid is om de risico’s voor de volksgezondheid zoveel mogelijk te beperken en maatschappelijke en sociale schade te voorkomen. Op grond daarvan zou het verstandiger zijn om drugs te reguleren en per middel te bepalen wat wel en niet is toegestaan, net als bij alcohol en tabak.
De prioriteit van het Nederlandse drugsbeleid moet weer komen te liggen bij het beschermen van mensen in plaats van het bestrijden van middelen. Verantwoord gebruik van drugs moet het uitgangspunt zijn, te beginnen bij twee relatief minder schadelijke middelen: cannabis en xtc.
Mensen gebruiken cannabis of xtc om uiteenlopende redenen. In verreweg de meeste gevallen gaat het om volwassen, verantwoordelijke mensen die er bewust voor kiezen. Voor de meesten van hen heeft het gebruik een meerwaarde. Zij ervaren het effect als positief. Sommige mensen komen in de problemen door (overmatig) gebruik van deze middelen. Voor hen is voldoende begeleiding en hulp beschikbaar, net als bij alcohol.
Cannabis en xtc kunnen beter een legale status krijgen en een eigen set van regels. Zodoende kunnen eisen worden gesteld aan het productieproces, de herkomst, de samenstelling en de kwaliteit en weten mensen wat ze roken of slikken. Dat leidt aantoonbaar tot de minste maatschappelijke en sociale schade en tot een laag risico voor de volksgezondheid. Drugsbeleid gebaseerd op onderzoek en op wetenschappelijke inzichten. Je moet er maar op komen.
Voor cannabis komt er straks een experiment, waarbij de teelt onder bepaalde voorwaarden wordt toegestaan. Dat is een eerste stap in de goede richting. Maar verder verandert er voorlopig niets. Politiek Den Haag trekt ten strijde tegen alle synthetische drugs, doof voor de waarschuwingen en blind voor de feiten, in een zinloze oorlog met louter verliezers.
