Door: mr. Kaj Hollemans, KH Legal Advice
Het experiment gesloten coffeeshopketen waarbij straks in maximaal 10 gemeenten alleen nog maar wiet mag worden verkocht die is geteeld door telers die zijn aangewezen door de Staat houdt de gemoederen flink bezig. Alle coffeeshops in de deelnemende gemeenten worden straks verplicht mee te doen met deze proef. Als ze niet mee willen doen, dan worden ze gesloten.
Het experiment zou aanvankelijk maximaal 4 jaar duren, maar deze periode wordt mogelijk verlengd met 1,5 jaar, zo bleek uit een nota van wijziging van het wetsvoorstel die eerder deze week werd gepubliceerd.
Op 12 november 2018 verscheen het Besluit experiment gesloten coffeeshopketen. Het besluit bevat regels voor gemeenten, coffeeshops en telers die willen deelnemen aan het experiment. Voor een uitgebreide analyse van dit besluit kunt u contact opnemen met KH Legal Advice. Tot 24 december 2018 bestaat de mogelijkheid om te reageren op dit besluit.
Steeds meer gemeenten hebben laten weten dat ze de voorwaarden van het experiment te streng vinden. En steeds meer coffeeshops vragen zich af of ze wel mee willen doen aan deze proef. Een paar pijnpunten komen steeds weer terug:
1. Na afloop van de proef moet alles weer worden zoals het was. Coffeeshops moeten hun wiet dan weer afnemen van illegale telers en de vergunning van de door de Staat aangewezen telers wordt ingetrokken. De meeste partijen zijn het er over eens dat je na het experiment eigenlijk niet meer kunt terugkeren naar de illegale situatie. Niemand zit daar op te wachten. De gemeenten niet, de coffeeshops niet en de telers die worden aangewezen door de Staat al helemaal niet. Het is nog maar zeer de vraag of de coffeeshops na afloop van het experiment erin zullen slagen voldoende (illegale) leveranciers te vinden. Ook is het volstrekt onzeker of de door de Staat aangewezen telers binnen de beperkte duur van het experiment erin zullen slagen de door hun gedane investeringen terug te verdienen.
2. Zodra het experiment begint worden alle coffeeshops in de deelnemende gemeenten volledig afhankelijk van telers die zijn aangewezen door de Staat. De verkoop van buitenlandse hasj wordt verboden en coffeeshops mogen alleen nog maar gesloten, voorverpakte eenheden wiet verkopen die zijn aangeleverd door deze telers. Als de wiet om welke reden dan ook niet kan worden geleverd (zoals in Canada) dan heeft de coffeeshop geen voorraad meer. Dat levert onherstelbare schade op voor het vertrouwen van de consument.
3. Gedurende het experiment is de verkoop van producten waarin wiet is verwerkt (zoals spacecake) niet toegestaan, omdat de coffeeshops in de deelnemende gemeenten alleen nog maar wiet mogen verkopen in een verzegelde verpakking. Dat is vreemd, zeker nu de Staat het roken (van tabak) zo veel mogelijk wil ontmoedigen.
4. De angst bestaat dat er straks te weinig soorten wiet zijn om aan de vraag te voldoen, waardoor mensen niet meer naar de coffeeshop gaan en hun wiet liever ergens anders kopen. Dat leidt tot meer straathandel, meer overlast, meer criminaliteit, etc.
De oplossing ligt voor de hand. Het zou veel beter zijn om gedurende het experiment de wiet van de door de Staat aangewezen telers geleidelijk toe te voegen aan het assortiment van de coffeeshops in de deelnemende gemeenten. Op die manier bied je consumenten de keuze en bied je coffeeshops de ruimte. Een geleidelijke overgang zou een stuk logischer zijn en tevens een oplossing bieden voor de gesignaleerde problemen.
Het is beter om een nieuw product te introduceren binnen een bestaande markt dan de hele markt opnieuw in te richten. Op die manier neem je de consumenten serieus, geef je de markt de ruimte om het tempo te bepalen en kunnen coffeeshops ergens op terugvallen, niet alleen tijdens, maar ook na het experiment.
