Hoe schadelijk vinden Nederlandse volwassenen cannabis (wiet en hasj) en ecstasy (xtc)? In 2022 bleek dat er minder mensen waren die deze middelen als schadelijk beschouwden, vergeleken met 2016. Het opvallende is dat de daling vooral te zien is bij mensen die deze middelen nog nooit hebben gebruikt. Dit blijkt uit onderzoek uitgevoerd door het CBS, in samenwerking met het RIVM en het Trimbos-instituut.
De manier waarop mensen de schadelijkheid van een middel inschatten, beïnvloedt vaak of ze het al dan niet gaan gebruiken. Het is ook mogelijk dat mensen die een middel gebruiken, het als minder schadelijk ervaren omdat ze zelf weinig negatieve gevolgen ondervinden. Daarom is het belangrijk om niet alleen naar het gebruik van middelen te kijken, maar ook naar de perceptie van hun schadelijkheid.
Wat denken Nederlanders over de schadelijkheid van cannabis en ecstasy?
Het onderzoek toont aan dat Nederlanders verdeeld zijn in hun mening over de schadelijkheid van cannabis en ecstasy. Meer dan een derde (35,3%) van de volwassenen vindt dat het eenmalig gebruiken van cannabis (zeer) schadelijk is. Bij xtc ligt dat percentage hoger, met meer dan de helft (56,2%). Bij regelmatig gebruik denkt bijna driekwart (73,1%) van de Nederlanders dat cannabis (zeer) schadelijk is, terwijl voor ecstasy dit percentage oploopt tot bijna vier op de vijf (79%).
Kleine daling in het percentage mensen dat cannabis en ecstasy schadelijk vindt
In 2022 waren er iets minder mensen die cannabisgebruik als (zeer) schadelijk beschouwden in vergelijking met 2016. Dit geldt ook voor ecstasy. De daling was vooral zichtbaar bij mensen die deze middelen nog nooit hebben gebruikt. Bij mensen die al wel cannabis of ecstasy gebruiken (‘gebruikers van het afgelopen jaar’) bleef de perceptie van schadelijkheid onveranderd. Dit kan zorgwekkend zijn, aangezien het de kans vergroot dat mensen binnen de groep die nog nooit gebruikt heeft, mogelijk toch gaan experimenteren.
Hoewel dit onderzoek geen definitieve oorzaak aangeeft voor de daling in het aantal mensen dat cannabis of ecstasy als (zeer) schadelijk beschouwt, kunnen maatschappelijke ontwikkelingen een rol spelen. De groeiende aandacht voor de regulering van cannabis en ecstasy, de mogelijke therapeutische toepassingen van deze middelen en de normalisering van drugsgebruik zouden hierbij betrokken kunnen zijn.
“Hoewel relatief meer mensen ecstasygebruik als schadelijk beschouwen in vergelijking met cannabis, kunnen beide middelen gezondheidsproblemen veroorzaken. De acute toxiciteit, zoals incidenten en sterfgevallen, maakt ecstasy waarschijnlijk sneller als schadelijk herkenbaar” – Frederiek Schutten, onderzoeker Drugs.
Meer dan alleen voorlichting is nodig
De inschatting van de schadelijkheid van regelmatig cannabis- en ecstasygebruik blijft in sommige groepen relatief laag. Dit geldt vooral voor mannen, 50-plussers, mensen met een lagere of middelbare opleiding en degenen die zelf soms gebruiken. Ook onder jongvolwassenen tussen 18 en 29 jaar geldt dit voor cannabis. Toch blijft de meerderheid in deze groepen ervan overtuigd dat regelmatig gebruik schadelijk is. Opmerkelijk is dat er ook mensen zijn die niet weten dat cannabis of ecstasy schadelijk kan zijn.
Dit onderzoek laat zien dat het blijven informeren over de gezondheidsrisico’s van deze middelen voor sommige groepen van belang blijft. Dit maakt onderdeel uit van één van de pijlers van effectieve drugspreventie, namelijk ‘voorlichting en educatie’. Maar voorlichting op zich is niet voldoende om mensen ervan te weerhouden middelen te gebruiken.
Bron: Trimbos
