Een nieuw onderzoek geeft aan dat het misbruik van fentanyl, heroïne en niet-voorgeschreven opioïden aanzienlijk toeneemt, mogelijk als gevolg van de impact van de COVID-19-pandemie. Mogelijk ook door de druk op het zorgstelsel die daar mee gemoeid gaat en de mogelijkheid tot ondersteuning voor mensen die het grootste risico lopen op een stoornis bij het gebruik van verdovende middelen. Het betreft hier een volledige studie, van onderzoekers van Quest Diagnostics (NYSE: DGX) en welke online gepubliceerd is in het peer-reviewed tijdschrift Population Health Management.
Op basis van analyse van meer dan 872.000 geanonimiseerde laboratoriumresultaten die representatief zijn voor alle 50 staten en het District of Columbia, wordt aangenomen dat de studie de grootste is om de positiviteit van geneesmiddelen te onderzoeken vóór en tijdens de eerste paar maanden van de pandemie, en de eerste om op nationale schaal combinaties van geneesmiddelen te onderzoeken op basis van laboratoriumgegevens.
Misbruik van niet-voorgeschreven opioïden en toename in het vermengen van geneesmiddelen
De onderzoekers vergeleken de testpositiviteitspercentages voor 1 januari 2019 – 14 maart 2020 en 15 maart – 16 mei 2020 (tijdens het begin van de COVID-19-uitbraak). Onder de geteste personen steeg het geneesmiddelpositiviteitspercentage met 35% voor niet-voorgeschreven fentanyl en 44% voor heroïne tijdens de pandemie in vergelijking met de periode voorafgaand aan de pandemie. Niet-voorgeschreven opioïden namen ook toe, met 10%.
De studie vond ook een enorme stijging van het positiviteitspercentage van geneesmiddelen in combinatie met niet-voorgeschreven fentanyl tijdens de pandemie in vergelijking met voorafgaand aan de pandemie. Positiviteit voor niet-voorgeschreven fentanyl nam aanzienlijk toe bij monsters die ook positief waren voor amfetaminen (met 89%), benzodiazepines (48%), cocaïne (34%) en opiaten (39%; P <0,01 voor alle vergelijkingen).
Deze bevindingen suggereren dat fentanyl in toenemende mate wordt aangetroffen in of ingenomen wordt met andere geneesmiddelen, wat resulteert in gevaarlijke combinaties van geneesmiddelen. Het mengen van geneesmiddelen gebeurt vaak zonder medeweten van de gebruiker.
Fentanyl is een synthetisch opioïde dat 50 tot 100 keer krachtiger is dan morfine, een Schedule II-voorgeschreven medicijn dat wordt gebruikt om ernstige pijn te behandelen, maar ook een drug tegen misbruik. De meeste sterfgevallen door overdosering waarbij opioïden zoals fentanyl betrokken zijn, hebben betrekking op gelijktijdig gebruik van benzodiazepinen, cocaïne of methamfetamine.
“De COVID-19-pandemie heeft de perfecte storm gecreëerd voor een toename van stoornissen in het gebruik van middelen en andere vormen van receptplichtig en illegaal drugsgebruik. Stress, banenverlies en depressie, verergerd door isolatie en een gebrek aan toegang tot gezondheidsdiensten, kunnen leiden tot overmatig gebruik van voorgeschreven medicatie, illegaal drugsgebruik of terugval.”
Thuisblijf verplichtingen en beperkte toegang tot routinetests kunnen de ware omvang van de crisis verbergen
Van maart tot half mei 2020 is het aantal drugstests aanzienlijk gedaald in vergelijking met vóór de pandemie, zowel voor patiënten met medicamenteuze behandeling als voor patiënten die persoonlijke zorg ontvingen. Het aantal bestellingen voor klinische laboratoriumtests daalde in sommige gevallen wekelijks met maar liefst 70%, wat aangeeft dat tijdens de eerste maanden van de pandemie minder patiënten werden gescreend op drugsmisbruik.
Toch bleef het percentage misbruik in het algemeen stabiel: een op de twee patiënten vertoonde tekenen van misbruik van voorgeschreven of illegale geneesmiddelen, met name 49,4% op het hoogtepunt van de pandemie vergeleken met 49,9% vóór de pandemie – vergelijkbaar met de percentages die jaarlijks worden waargenomen tijdens de afgelopen vier jaar. Het aantal drugstests bij patiënten die medicatieondersteunde behandeling kregen of die zorg kregen in instellingen voor verslavingszorg, daalde echter. De onderzoekers theoretiseren dat deze dalingen te wijten kunnen zijn aan het feit dat hoogrisicopatiënten geen toegang hebben tot gezondheidszorg, mogelijk als gevolg van een terugval, tijdens de pandemie.
“Onze Health Trends-gegevens tonen de gevolgen van de pandemie aan, met een dramatische toename van misbruik van niet-voorgeschreven medicijnen in een tijd waarin fentanyl ook toeneemt. Onze natie worstelt met een drugsepidemie binnen een pandemie. Patiënten en zorgverleners hebben meer toegang nodig tot ondersteunende diensten, klinische zorg en drugstests om te voorkomen dat drugsmisbruik meer levens kost”, zei mede-auteur can het onderzoek Dr. Kaufman.
Het gebruik van illegale fentanyl bij mannen steeg met 51%, van 5,7% in 2019 tot 8,6% van half maart tot half mei 2020. Het positiviteitspercentage van vrouwen steeg met 16%, van 3% naar 3,7%.
“COVID-19 onderbrak de niet-essentiële patiëntenzorg, maar het heeft het drugsmisbruik niet gestopt. We zien in de gegevens een opvallende toename van het misbruik van fentanyl bij mannen in vergelijking met vrouwen tijdens de beginfase van de pandemie”, aldus de studieadviseur. -auteur Jeffrey Gudin, MD, Senior Medisch Adviseur, Drugsbewaking, Quest Diagnostics. “Gezien de psychologische, sociale en financiële gevolgen van de COVID-19-crisis, zijn er meer inspanningen nodig om ervoor te zorgen dat patiënten medicijnen gebruiken zoals voorgeschreven. Terwijl de natie zich concentreert op de pandemie, mogen we de voortdurende epidemie van drugsmisbruik niet uit het oog verliezen, die jaarlijks meer dan 70.000 Amerikanen doodt. “
Niet-voorgeschreven gabapentine-positiviteit (een medicijn tegen epilepsie) daalde met 21% tijdens de pandemie – hoewel het percentage misbruik relatief hoog bleef, namelijk 10,9%.
“Een mogelijke factor voor de afname van niet-voorgeschreven gebruik van gabapentine is een afname van doktersbezoeken, resulterend in minder recepten”, zei Dr. Kaufman.
Grote partijen chemicaliën voor het maken van illegale fentanyl ontdekt
In een land als Nederland, is afgelopen week nog een partij van 2000 liter chemicaliën voor het maken van fentanyl ontdekt in een magazijn.
De chemicaliën zijn waarschijnlijk gebruikt om het medicijn fentanyl te maken. De chemicaliën werden bewaard in meerdere vaten van 200 liter en jerrycans van 25 lite en teruggevonden in de plaats Breda.
Direct na de vondst werden er geen arrestaties verricht. De politie onderzocht hoe de chemicaliën in het magazijn terechtkwamen, waar ze vandaan kwamen en of ze als onderdeel van een crimineel plan naar elders zouden worden vervoerd.
“De politie kreeg gisteren aan het eind van de ochtend een tip over een verdachte situatie in het pakhuis”, aldus de autoriteiten in een verklaring.
“Na overleg tussen specialisten van de politie en het [Nederlands Forensisch Instituut] is vastgesteld dat dit waarschijnlijk de grondstof is voor de productie van fentanyl, een gevaarlijke harddrug waarvan het gebruik in kleine hoeveelheden fataal kan zijn.”
In Nederland wordt fentanyl beschouwd als een medicijn dat extreme gezondheidsrisico’s met zich meebrengt en zeer schadelijk kan zijn. Als zodanig staat de zeer verslavende pijnstiller op recept op lijst I van de Opiumwet.
Bronnen o.a. NLTimes (EN), PRNewsWire (EN), RitzHerald (EN)
